Wielkanoc w górach – pochodzenie tradycji Wielkanocnych
Część zwyczajów wielkanocnych wywodzi się z czasów starosłowiańskich i łączy się z wielkim świętem Jarego (Jare Gody). W tamtym okresie celebrowano zwyczaje takie jak palenie Marzanny, odcięcie głowy staremu Jaryle, ozdabianie domów pękami gałązek czy dzielenie się jajkiem. W kulminacyjnym momencie przygotowywano wystawną ucztę, która miała być dobrą wróżbą na nadchodzący rok.
Z czasem w obchody Świąt Wielkanocnych wpisały się tradycje takie jak:
- Śmigus-dyngus. Zwyczaj jest powszechnie kojarzony z polewaniem się nawzajem wodą w lany poniedziałek. Okazuje się jednak, że tradycja nawiązuje w głównej mierze do dawnych obrzędów smagania się witkami. Wzajemne „biczowanie się” miało przynieść oczyszczenie oraz zwiększyć płodność smaganych. Z kolei dyngus był zwyczajem związanym ze składaniem sobie wizyt (dingen-wykupować się), a w interesie gospodarza leżało należyte ugoszczenie gości. Owa gościnność miała zapewnić w przyszłości urodzaj i pomyślność.
- Wielkanocny zając. Zwyczaj wywodzi się najprawdopodobniej z legendy związanej z boginią Eostre. Opowieść głosi, że kobieta zmieniła znalezionego w śniegu rannego ptaka w zająca. W dowód wdzięczności królik zaczął znosić jaja, które następnie malował i składał w ofierze swojej wybawicielce. Z kolei w religii chrześcijańskiej zajączek to symbol płodności i nadchodzącej wiosny. Pomimo swej popularności, zajączek wielkanocny ustępuje pola barankowi, który – w odróżnieniu od tego pierwszego – nie ma nic wspólnego z pogańskimi obrzędami.
- Pisanki. Tradycja ma swe źródło w mitach starożytnej cywilizacji. Dla przykładu, według fińskiej Kalevali ziemia, niebo, słońce i inne ciała niebieskie powstały z okruchów sześciu złotych i jednego żelaznego jaja złożonych przez kaczkę. Mity skutecznie przeniosły się na religię i pisanki stały się symbolem życia, płodności i odrodzenia. Pierwsze „malowanki” miały przynosić obdarowanym zdrowie i pomyślność. Kościół zaadaptował ten zwyczaj łącząc symbolikę ponownego powrotu do życia ze zmartwychwstaniem Chrystusa.